ΟΙ ΕΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΜΑ

Ο άγιος Μάμας εορτάζεται από την εκκλησία μας την δεύτερη μέρα του Σεπτεμβρίου. Η αρχή του μηνός Σεπτεμβρίου σηματοδοτεί το ξεκίνημα μιας νέας εποχής, μιας εποχής προετοιμασίας. Είναι η αρχή του φθινοπώρου, η εποχή που η φύση έχοντας δώσει όλους στις καρπούς της έχει στερέψει, έχει σταματήσει να γεννά και μπαίνει στην διαδικασία προετοιμασίας για να δεχτεί, να συλλάβει το νέο σπόρο, να τον κρατήσει στα σωθικά της η γη και νικώντας τις δυσκολίες του Χειμώνα, την Άνοιξη πια να δώσει τον νέο καρπό, στην αέναη διαδικασία στις ζωής.
Ο Σεπτέμβριος πήρε το όνομά του από τον αριθμό επτά (septem) των Ρωμαίων. Ο μήνας στις ήταν ο έβδομος του Ρωμαϊκού ημερολογίου με πρώτο τον Μάρτιο του οποίου η πρώτη μέρα ήταν η σημαντικότερη πρωτοχρονιά των Ρωμαίων. Η δεύτερη ήταν η πρώτη του Γενάρη κατά την οποία ξεκινούσαν την εξουσία τους οι άρχοντες και η Τρίτη ήταν η πρώτη του Σεπτέμβρη. Εκείνη τη μέρα, γινόταν η επινέμησις (indictio), δηλαδή η καταμέτρηση της σοδειάς και η κατανομή του φόρου στον καθένα, ανάλογα με την παραγωγή του. Ήταν η αρχή του Σεπτέμβρη δηλαδή, η αρχή του οικονομικού έτους εκείνης της εποχής.
Η ίδια ημερομηνία πέρασε και στο Βυζάντιο σαν η αρχή του Εκκλησιαστικού έτους (Ινδικτίωνας).
Ο άγιος Μάμας στα Βυζαντινά χρόνια εορταζόταν δύο φορές τον χρόνο. Στις δυο του Σεπτέμβρη, ήταν η πρώτη εορτή του όπως και σήμερα και η δεύτερη ήταν στην Πρώτη Κυριακή μετά το Πάσχα, την Άνοιξη.
Τότε στην δεύτερη εορτή του Αγίου εορταζόταν και η ίδια Άνοιξη, η εποχή που «ανοίγει» ο καιρός, τα δέντρα, τα λουλούδια, που αναγεννάται η φύση.
Ο Άγιος Μάμας γίνεται τότε ο φορέας στις Άνοιξης. Ο Μέγας Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός στην ποιητικότατη ομιλία που εκφώνησε στην Καισαρεία τον Απρίλιο του 383 κατά τον εορτασμό στις Καινής Κυριακής δηλαδή στις πρώτης Κυριακής μετά το Πάσχα, παρουσιάζει τον Μάμα σαν τον βοσκό εκείνο που οι πιστοί καλούν να εγκαινιάσει την Άνοιξη και να ανακαινίσει την νέα ζωή.
Στην ανατολική Κρήτη μέχρι τα τελευταία χρόνια έχει διατηρηθεί ο εορτασμός του Αγίου Μάμα κατά την Καινή Κυριακή, την Κυριακή του Άπιστου Θωμά όπως έχει επικρατήσει να λέγεται. Ο Επίσκοπος Ολύμπου Άνθιμος, μαρτυρεί πως από πολύ παλιά συνηθιζόταν στην Φουρνή Κοινότητα του Μεραμπέλλου, η περιφορά της εικόνας του Αγίου Μάμα μέσα από τους αγρούς και δέηση προς τιμή του.