Μια άλλη ενδιαφέρουσα πτυχή της Λατρείας του Αγίου θα αναφέρουμε παραθέτοντας ένα απόσπασμα από το βιβλίο «Άγιος Μάμας». Αναφερόμαστε στην σχέση του Αγίου με τους Ακρίτες, τους κατοίκους εκείνους των άκρων του Βυζαντίου, που φρουρούσαν τα σύνορα και προστάτευαν την αυτοκρατορία από τις επιδρομές ξένων εισβολέων. Ο Άγιος Μάμας όπωςς και ο Άγιος Γεώργιος παρουσιάζονται εδώ σαν προστάτες Άγιοι των Ακριτών.
Οι κάτοικοι-πολεμιστές των συνόρων, οι Ακρίτες, υπερασπίζονταν το Βυζάντιο με τέτοια γενναιότητα, που οι αγώνες τους και τα κατορθώματα τους εξυμνήθηκαν από τον λαό στα δημοτικά τραγούδια και στα Μεσαιωνικά Έπη της Ελλάδας τα λεγόμενα Ακριτικά Έπη.
Γράφει λοιπόν η Άννα Μαραβά- Χατζηνικολάου:
«Το κοντάκιο του Αγίου τον περιγράφει με την ράβδο που του έδωσε ο θεός να ποιμαίνει το λαό, γιατί είναι πια ποιμένας ανθρώπων, και συγχρόνως να συντρίβει μ’ αυτήν τους εχθρούς, τα αόρατα και ανήμερα θηρία. Αυτοί οι εν κινδύνοις που επικαλούνται τον Άγιο είναι οι μεσαιωνικοί βοσκοί της Καππαδοκίας, που ήταν μαζί και πολεμιστές. Γιατί είχαν να αμυνθούν εναντίον των ληστών, των απελατών, που στις επιδρομές τους άρπαζαν τα βοσκήματα. Αυτά τα δύο επαγγέλματα συνταιριασμένα, βοσκός και στρατιώτης, τα είχαν οι κατ’ εξοχήν πολεμιστές των περιοχών εκείνων, οι Ακρίτες.
Γι’ αυτό πάνω στο όπλο τους το απελατίκι, το τρομερό ρόπαλο, (τη ματσούκα, το ραβδί ή κορύνη), είχαν την εικόνα του Αγίου Μάμα.
Στην ακριτική ποίηση, το να νικήσει κανείς τους εχθρούς με το ραβδί αυτό, το πρωτόγονο και απλούστατο όπλο, φαίνεται να έχει απόλυτη αξία, η οποία προσθέτει πολλά στους ήρωες.
Ο Θεοφύλακτος στο τραγούδι του φωνάζει να του φέρουν τα όπλα του για να ετοιμαστεί για την μάχη:
«Φέρτε μου το κοντάριν μου που ν’ άις Γιώρκης πάνω,
Φέρτε μου το ματσούκιν μου που ν’ άις Μάμας πάνω».
Δεν είναι γνωστό με ποια μορφή θα εικονιζόταν πάνω στο ρόπαλο ο Άγιος, αλλά θα μπορούσαμε να τον φανταστούμε κατ’ εικόνα και ομοίωση των ακριτών , όπως περίπου περιγράφεται ο Διγενής σ’ ένα στίχο:
Άνθρωπος άοπλος, πεζός, ράβδον κατέχων μόνην.
Έτσι άλλωστε θα απαντήσουμε τον Άγιο στην εικονογραφία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου